VALTHERMOND - Aankomende woensdag wordt om 10.00 uur in Valthermond voor de voormalige woning van de Joodse slager Daniel Lezer (naast Kerk 11) in het voetpad aan het Zuiderdiep vijf zogenoemde struikelstenen gelegd.

In 2020 zou de Duitse kunstenaar Gunter Demnig deze stenen zelf leggen. Door de coronapandemie kon dat toen niet doorgaan. Deze morgen reiken Steven Boels uit Exloo, een leerling van obs De Aanloop, een leerling van cbs Rehoboth, burgemeester Jan Seton en Ria Meijer-Schmaal uit Musselkanaal Stolpersteine de stenen aan en vervolgens worden ze gelegd. De moeder van Ria Meijer (zie foto) was indertijd dienstmeisje bij de familie Lezer.  

De groepen 7 en 8 van de basisscholen De Aanloop en Rehoboth zijn bij deze steenlegging aanwezig. Dit gebeurt op initiatief van Valthermond.nu, de Stichting Cultuurhistorische waarden in de Drentse Veenkoloniën en de HV Carspel Oderen. De gemeente Borger-Odoorn heeft subsidie beschikbaar gesteld.

Familie Lezer
Daniël Lezer woonde met zijn vrouw Hendelina Bloemendal en hun drie jonge kinderen aan het Zuiderdiep 506 in Valthermond naast de Nederlands Hervormde Kerk11. Daniël (44) werd vermoord op 31 december 1944 in Midden Europa. Zijn tweede vrouw Hendelina Bloemendal (34) en dochtertjes Jozefiena Elsien (7) en Telsiena Richel (6) en zoontje Jozef (3) op 15 oktober 1942 in Auschwitz.

Bijzondere verhalen
De bijeenkomst start met een kort woord van burgemeester Jan Seton. Na het leggen van de stenen en het gedicht van en door Jan Ottens is er een kort programma in Kerk 11 voor de kinderen en genodigden.

Dan vertelt Jan Ottens over het gezin Lezer. Henriët Kamies vertelt hoe haar toen nog ongetrouwde oma Berendina Slinger van dokter Boeke het verzoek kreeg om te doen alsof ze zwanger was om zo het kind van de joodse Herta Rotschild, na de bevalling, als haar kind te nemen en op te voeden. Vanaf dat ze de vraag kreeg, deed ze of ze zwanger was. De omgeving wist niet anders, dan dat Berendina Slinger zou bevallen van een buitenechtelijk kind.

Gunter Demnig
Stolpersteine, ook bekend als struikelstenen, is een project van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. Het is een over geheel Europa verspreid monument voor de slachtoffers van het nationaalsocialisme. Demnig brengt deze gedenktekens veelal zelf aan in het trottoir voor de vroegere woonhuizen van mensen die door de nazi's verdreven, gedeporteerd, vermoord of tot zelfmoord gedreven zijn. Deze Stolpersteine herinneren aan Joden, Sinti en Roma, politieke gevangenen, dienstweigeraars, homoseksuelen, Jehova's getuigen en gehandicapten. Hoe Demnig aan de naam Stolpersteine is gekomen weet hij zelf niet meer, maar hij citeert met instemming een scholier "Man fällt nicht über die Stolpersteine, du stolperst mit dem Kopf und dem Herzen" (men valt niet over de Stolpersteine, je struikelt met je hoofd en je hart). De stenen zijn van beton. Op de kop van 10 x 10 cm zit een messing plaatje van die grootte, waarin de naam, geboortejaar, deportatiedatum, plaats en datum van het overlijden zijn aangebracht.